Vụ khủng bố Na Uy xảy ra như thế nào

Thủ phạm gài bom trên chiếc xe hơi gây chấn động trung tâm thủ đô Na Uy. Sau đó cũng chính người này giả danh cảnh sát đi phà ra đảo Utoeya bắn giết điên cuồng các thanh niên dự trại hè, làm tổng cộng 92 người chết.

Bức ảnh chụp nghi phạm Anders Behring Breivik mặc đồ bơi và mang súng máy mới xuất hiện sau vụ khủng bố. Ảnh: AP.

Cảnh sát buộc tội nghi phạm bị bắt Anders Behring Breivik, 32 tuổi, là tác giả của cả hai vụ khủng bố và tên này sau đó đã nhận tội. Đầu tiên Breivik gây ra vụ nổ lớn làm rung chuyển trung tâm Oslo lúc 15h26' ngày 22/7 (20h26' giờ Hà Nội) bằng bom xe, làm hư hại nặng toà nhà văn phòng Thủ tướng Jens Stoltenberg, trụ sở Bộ Dầu mỏ và Bộ Tài chính cùng văn phòng một toà báo.

Tiếng nổ phát ra từ quả bom có thể nghe thấy rõ từ khắp các vị trí của thủ đô Oslo. Khu vực bị tấn công là trung tâm của chính phủ Na Uy do đảng Lao động cầm quyền. Hiện trường vụ nổ trông giống như một bãi chiến trường, khi mọi người tìm cách vượt qua con phố đang phủ kín gạch đá, mảnh kính vỡ và tài liệu để thoát thân.

Khi cảnh sát tới phong toả hiện trường và sơ tán mọi người, khu vực trung tâm Oslo đã phủ một lớp bụi dày do vụ nổ gây ra. Xe cứu thương hối hả đổ tới khu vực toà nhà chính phủ để đưa những người bị thương tới bệnh viện và có ít nhất 7 thi thể được tìm thấy trong đống đổ nát. Hiện vẫn còn thi thể kẹt trong các toà nhà bị hư hại nên con số người chết sẽ còn tăng.

Cảnh sát xác nhận đây là một vụ đánh bom xe và họ phát hiện có các quả bom khác chưa nổ gài rải rác quanh các toà nhà. Quả bom phát nổ được chế tạo từ thành phần chính là phân bón, giống như quả bom từng phá huỷ toà nhà liên bang Mỹ tại thành phố Oklahoma năm 1995.

Khoảng hơn một giờ sau vụ nổ ở Oslo và khi mọi người còn chưa hết bàng hoàng thì có tin về vụ bắn giết tại trại hè thanh niên do đảng Lao động tổ chức trên đảo Utoeya, cách Oslo 35 km về phía tây bắc. Lúc 16h50' (21h50' giờ Hà Nội), mọi người bắt đầu nghe thấy tiếng súng trên đảo.

Khi đó Anders Behring Breivik vừa rời hiện trường vụ nổ ở Oslo, ăn mặc giả danh một cảnh sát đi phà từ đất liền ra đảo Utoeya. Tên này nói với mọi người trên phà là đang ra đảo để điều tra các manh mối về vụ nổ Oslo. Nhưng ngay khi đặt chân lên đảo và gọi được nhiều thanh niên tới gần, Breivik bất ngờ rút súng từ trong túi và bắn đầu bắn giết họ.

Những thông tin đầu tiên về vụ xả súng xuất hiện trên trang Twitter, trong đó mô tả một tay súng cao lớn mặc trang phục cảnh sát đang bắn giết các thiếu niên. Thời điểm này gần như toàn bộ lực lượng cảnh sát và giới truyền thông đang dồn sự chú ý vào vụ nổ ở Oslo, nên thông tin về vụ xả súng khá mờ mịt.

Khi nhận được tin báo xảy ra vụ thảm sát, phải mất 45 phút lực lượng đặc nhiệm SWAT và cảnh sát Na Uy mới có thể tiếp cận đảo Utoeya. Đó là lúc 17h40' ngày 22/7, thời điểm tay súng Breivik đang điên cuồng đi khắp hòn đảo nhỏ để bắn giết những người mà hắn gặp.

Cảnh sát chủ yếu dùng xe hơi ra bờ rồi dùng thuyền tới đảo Utoeya vì cho rằng đi bằng trực thăng sẽ mất thời gian hơn. Một báo cáo cho biết các nhân viên an ninh không thể tiếp cận nhanh với trực thăng, trong khi lúc họ tới bờ hồ lại rất khó tìm một chiếc thuyền để ra đảo.

Khung cảnh trên đảo cực kỳ hỗn loạn và Breivik đã tự do hoạt động trong suốt một tiếng rưỡi mà không gặp phải bất cứ sự cản trở nào. Mọi người bỏ chạy tán loạn vào bụi rậm hoặc nhảy xuống nước để tránh làn đạn của tay súng. Hắn không chỉ bắn người trên bờ mà còn lia súng giết những người đang bơi dưới nước.

Một nhân chứng có tên Emma cho biết: "Tôi có thể ngửi thấy cả mùi thuốc súng". Khoảng 20 phút sau khi cảnh sát đổ bộ được lên đảo thì Breivik mới dừng tay và tên này nhanh chóng bỏ vũ khí đầu hàng mà không chống cự khi bị cảnh sát bao vây.

Cảnh sát cho biết Breivik mang một số khẩu súng máy và súng ngắn. Sau những manh mối ban đầu về việc tên này có mặt tại hiện trường vụ nổ ở Oslo trước đó, cảnh sát đi từ nghi vấn tới quyết định buộc tội Breivik thực hiện cả hai vụ khủng bố. Sau đó nghi phạm cũng thừa nhận chính hắn đã gây ra những thảm kịch này.

Vào đêm 22/7, ban đầu cảnh sát thông báo có khoảng 10 người bị bắn chết trên đảo Utoeya. Sau nhiều giờ tìm kiếm tại đây, cảnh sát mới dựng lên được quy mô kinh hoàng của vụ thảm sát với 85 người bị bắn chết cùng hàng chục người bị thương và 4 người còn mất tích.

Cảnh sát đang tiếp tục tìm kiếm thêm thi thể trên đảo và điều tra có chất nổ gài tại khu vực trại hè thanh niên định mệnh này hay không. Họ cũng tập trung xác minh tay súng Breivik hành động một mình hay còn có ai khác hỗ trợ vụ thảm sát đẫm máu lịch sử này.

Anders Behring Breivik là người Na Uy, tóc vàng, mắt xanh, dáng cao lớn như các nhân chứng mô tả. Cảnh sát cho biết tên này hợp tác trong quá trình điều tra và trả lời đầy đủ các câu hỏi của họ. Sau khi thừa nhận tội ác, Breivik cho rằng hành động của mình là "kinh khủng nhưng cần thiết" theo lời thuật lại của luật sư riêng.

Thủ phạm 32 tuổi mang quan điểm cực hữu và chống Hồi giáo. Người này từng viết nhiều tài liệu thể hiện quan điểm cánh hữu và dân tộc cực đoan để tung lên mạng trước khi thực hiện các vụ tấn công. Breivik đã chuẩn bị cho các vụ thảm sát kể từ tháng 5, khi mua 6 tấn phân bón.

Hiện trường hai vụ khủng bố Oslo và Utoeya cách nhau 35 km do cùng một thủ phạm là Breivik gây ra. Ảnh: BBC.

Breivik cũng lập ra một trang trại có tên Breivik Geofarm để tích trữ phân bón, một thành phần quan trọng trong chế tạo bom. Ngày mai 25/7, nghi phạm này sẽ được đưa ra toà và Breivik tuyên bố sẽ tự giải thích cho các hành động tội ác của mình tại đây.

Theo tổ chức chuyên theo dõi các hoạt động của những nhóm cực hữu, Breivik là thành viên của một diễn đàn trên mạng mang tư tưởng Tân Phát xít của Thụy Điển có tên Nordisk. Trong một bài viết của Breivik tại đây, tên này tin rằng người Hồi giáo đang "thực dân hoá" Tây Âu.

Trước đây nghi phạm cũng là thành viên của đảng Tiến bộ thuộc phe cánh hữu (FrP), đảng lớn thứ hai trong quốc hội Na Uy. Tuyên bố của FrP cho biết Breivik là đảng viên đảng này từ năm 1999 và lần đóng đảng phí gần đây nhất là năm 2004. Năm 2006, tên này bị xoá khỏi bản đăng ký thành viên đảng FrP.

Bạn bè của Breivik cho biết người này mới chuyển sang tư tưởng cực hữu khi gần 30 tuổi. Nghi phạm lớn lên tại Oslo, từng học tại trường quản lý kinh doanh, chưa từng có kinh nghiệm về quân sự và cũng có một hồ sơ hình sự hoàn toàn trong sạch.

Đình Nguyễn